Programma Open Monumentendag

zondag 12 spetember 2004
van 10u tot 18u

TOEGANG GRATIS

In samenwerking met het Suikermuseum/het Toreke, Stichting Levend Erfgoed en de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening heeft afdeling Velpe-Mene, kern Tienen een gevarieerd programma samengesteld dat diverse facetten belicht van het jaarthema van de Open Monumentendag: ‘Van nature … een monument’.

Programma

1. Centrale infostand - Museumsite Grote Markt
Waar?: museumsite (Suikermuseum en Toreke) aan de Grote Markt om 10u.
Wat?: vanaf 10u. doorlopend tot 18u. cafetaria, randanimatie en informatieve stands op het raakvlak van natuur, cultuur en erfgoed

2. Natuur en erfgoed geven kleur aan de stad
Een wandeling dwars door de binnenstad laat je niet alleen kennis maken met het waardevolle culturele erfgoed, zoals het stratenpatroon en andere sporen van de historische stadsontwikkeling, de kerken en monumentale woonhuizen. Ook natuur in de stad bepaalt mee de kwaliteit en de kleur van de stad. Wat betekent ‘open ruimte’ nog in Tienen? Zijn er misschien rustige ‘verwilderde’ hoekjes of pareltjes van privé stadstuinen te ontdekken? Wat zijn die merkwaardige bloemen op de kalkmortel van een oude muur? Waarom een vistrap op de Gete en hoe functioneert hij? Waar overnachten gierzwaluwen en vindt ook de slechtvalk zijn gading in de stad? Hoe kwam het stadspark tot stand en welke bijzondere bomen treffen we er aan? De stadsgidsen en de natuurgidsen van Natuurpunt zullen u ervan overtuigen dat ook een kleine stad als Tienen niet alleen boeit door haar historische erfgoed en oude verhalen, maar dat ook grote en kleine natuurmonumenten een onschatbare meerwaarde betekenen.
Waar?: museumsite Grote Markt
Wat?: begeleide wandelingen om 10u., 11u., 13u., 14u., 15u. en 16u.+ vrije wandelingen langs een afgebakend parcours

3. Natuurgebied ‘het Aardgat’
Het natuurgebied ‘het Aardgat’ wordt sinds 1986 beheerd door Natuurpunt en bestaat uit rietlanden, moerassige ruigten en een prachtige bloemrijke hooilanden. In 2000 en 2002 kon het beheer uitgebreid worden met enkele hectaren. Om de natuur- en historisch-landschappelijke waarden te versterken grijpen de vrijwilligers van Natuurpunt terug op de eeuwenoude techniek van het cyclische maai- en begrazingsbeheer. Het resultaat mag er ondertussen zijn met orchideeën (voorjaar), Levendbarende hagedis, Hazelworm, Rietgors en Blauwborst.
Waar?: natuurgebied ‘het Aardgat’ (Grijpenwegstraat)
Wat?: doorlopend begeleide wandelingen door ‘het Aardgat’ van 10u. tot 16u.30 + vrije wandelingen langs een afgebakend parcours

4. De wereld bekeken vanop een suikerklontje
Hoe kan je het landschap beter overschouwen dan vanuit vogelperspectief? Met zijn 50 meter hoogte biedt de stijlvolle nieuwe watertoren een uniek panorama over het Hagelandse en Haspengouwse landschap. Na de beklimming leidt de gids je naar de rand van het natuurgebied ‘Rozendaalbeekvallei’, genoemd naar het piepkleine beekje dat er in twee amfitheatervormige hellingen ontspringt en richting Velpe kronkelt. Dit landschappelijk fraaie gebied met typische knotwilgenrijen, hellingbosjes en bloemrijke hooilanden werd in maart 2001 in beheer genomen en beslaat ondertussen zowat 8 ha natuurpracht.
Waar?: Kasteelstraat (watertoren)
Wat?: van 10u. tot 17u. doorlopend bezoek watertoren (enkel onder begeleiding) met aansluitend begeleide wandeling naar de Rozendaalbeekvallei + vrije wandelingen langs een afgebakend parcours + drankstand van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening.

5. Kastelen kijken in de Menevallei
Het statige kasteel van Oorbeek heeft een massief hoofdgebouw uit 1642-1646, drie ronde hoektorens, een classicistische vleugel met erepleinomheining uit de 18de eeuw, een eretrap van 1856 en moderniseringen uit de 19de eeuw. Het ligt temidden van een prachtig park van ca. 6 ha, met kasteelvijver en een grote verscheidenheid aan bijzondere bomen of boomgroepen, zoals de monumentale lindendreef uit 1880. Tot op de dag van vandaag bleef het geheel bijzonder goed bewaard. Bijzonder is uiteraard de ligging ten opzichte van het kleinschalige en landelijke dorp Oorbeek en de Menebeek. De Menebeek is onderdeel van een gaaf valleisysteem dat vanaf Willebringen via Meldert en Hoksem tot Tienen landschappelijk en ecologisch bijzonder waardevolle natuurgebieden aaneenrijgt.
Waar?: Begijnenstraat 199, 3300 Oorbeek (Tienen) – ingang lindedreef Oorbeeksesteenweg
Wat?: doorlopend begeleide wandelingen van 10u. tot 16u.30 + vrije wandelingen langs een afgebakend parcours.

6. Ook de koe is een monument!
Stichting Levend Erfgoed komt op voor het behoud van streekeigen rassen van landbouw- en neerhofdieren. De industrialisatie en specialisatie in de moderne landbouw zorgen immers voor genetische verschraling van onze huisdierrassen; slechts enkele gespecialiseerde en hoogproductieve rassen blijven over. Oude landbouwrassen beschikken echter over eigenschappen die bij hun gangbare soortgenoten verdwenen zijn. Ze zijn goed aangepast aan ons klimaat, zijn robuust, resistent tegen ziekten en stellen weinig eisen aan hun omgeving. Oude huisdierrassen hebben ook een uitgesproken cultuurhistorische waarde: het zijn levende monumenten die pas tot stand kwamen na eeuwenlange fokkerskunst van onze voorouders. Op het landbouwbedrijf ‘In de Zon’ in Vissenaken maakt men kennis met de geschiedenis en de kweek van één van die oude huisdierrassen: het wit-blauw dubbeldoelrund. Verder is er aandacht voor het schapenras de Ardense voskop.
Waar?: Hoeve ‘In de Zon’, Aarschotsesteenweg 737, 3300 Vissenaken (Tienen)
Wat?: doorlopend tussen 10u. en 18u.: gidsbeurten, proevertjes, kinderanimatie, standjes Hagelands Hoevevlees en Stichting Levend Erfgoed, keuring zwoergervrije schapen (o.a. Ardense voskoppen).

Brochure
Een handige brochure helpt je doorheen het aanbod met: beknopt programma-overzicht, stadsplan, wandelroutes en tekstjes bij de opengestelde sites. Te bekomen aan de infostands van de opengestelde sites.

De bus rijdt je er naar toe.
Tussen de verschillende sites wordt dankzij de medewerking van ‘de Lijn’ een doorlopende gratis busverbinding ingelegd. Stap je af aan het Aardgat, dan kan de bus je later opnieuw oppikken, richting watertoren of de Grote Markt bijvoorbeeld.

Bekijk alvast de folder van de open monumentendag