VOORUITBLIK 2010
(1) Campagne ‘GeefomNatuur, Internationaal Jaar Biodiversiteit 2010'
Natuurpunt Velpe-Mene zet in 2010 volledig in op de NPOB-campagne GeefomNatuur die door heel de werking en heel het jaar heen loopt. GeefomNatuur geeft inhoud aan een uitgebreid werkprogramma tijdens het door de Verenigde Naties uitgeroepen Internationaal jaar van de biodiversiteit. Met GeefomNatuur wordt gewerkt rond 4 thema’s: de beheerde natuurgebieden en natuurcomplexen als hotspots voor biodiversiteit en natuurbeleving; omkeer in plattelandsaanpak: het landbouwgebied van biologische leegte tot boeiend landschap voor landbouw én biodiversiteit; de chartercampagne en de aandachtssoorten; stadsbossen en natuur in stad en dorp. Verschillende van de regionale acties zullen mede vorm krijgen binnen het werkingsgebied van afdeling Velpe-Mene. Dit geldt o.m. voor de fondsenwervinscampagne, de walk for nature Hoegaarden 18 april, de actie 10.10.10. te Tienen. De afdeling zet volledig in op het startsymposium GeefomNatuur dat doorgaat in Heverlee op 27 februari waar een balans opgemaakt wordt van 25 jaar Natuurfonds Hageland en tezelfdertijd een visie ontwikkeld wordt op biodiversiteit en landschappelijke kwaliteit voor het platteland en een visie voor stadsbossen en natuur in stad en dorp. Dit symposium treedt in de voetsporen van de succesvolle symposia ‘Mooi Hageland’ van februari 2008 en ‘Akkernatuur’ van februari 2009 in het museum van Tervuren. Op dit symposium zal ook de fotowedstrijd GeefomNatuur voorgesteld worden waarvoor tot eind september 2010 foto’s ingewacht worden rond biodiversiteit en landschap. Voor de fotowedstrijd worden twee categorieën voorzien, nl. foto’s uit beheerde natuurgebieden en foto's van het platteland en stad en dorp. Op zondag 10 oktober 2010, de dag voordat in Nagoya (Japan) de internationale conferentie van de Verenigde Naties over het Internationaal jaar van de Biodiversiteit van start gaat, houden wij in Tienen een evaluatie van onze campagne rond het biodiversiteitsjaar en GeefomNatuur. Bij deze gelegenheid wordt ook de fotowedstrijd afgesloten.
(2) Verderwerken aan de uitbouw van de beheerde gebieden
In 2008 konden de beheerde natuurgebieden binnen de afdeling uitbreiden met niet minder dan 71,5 ha maar ook in 2009 werd nog met meer dan 20 ha uitgebreid tot een oppervlakte van 455 ha natuurgebied. Voor 2010 staan nu reeds grote projecten in de steigers zowel in de Velpevallei als elders.De verdere uitbouw van de verschillende gebieden staat voorop. Hiervoor zal de nodige aandacht zijn en zullen initiatieven genomen worden. We zullen oog hebben om alle kansen die zich voordoen ook in te vullen. De teams worden aangemoedigd om hier concreet rond te werken en deze projecten concreet in de kijker te stellen zodat ze hun rol als hotspot voor de biodiversiteit en als kans voor de streek kunnen vervullen. Initiatieven als Natuur je buur passen ook in dit concept. Om deze groei verder mogelijk te maken zal fors ingezet worden op de fondsenwervingscampagne GeefomNatuur. Tijdens het komend biodiversiteitsjaar willen we zelf de handen uit de mouwen steken en beroep doen op inzet en betrokkenheid met als taakstelling € 200 000 voor 100 ha extra natuur in Oost-Brabant. Deze fondsenwervingscampage loopt tot eind december 2010.
(3) Velpe- en Getevallei verder op kaart zetten
De laatste jaren zijn grote inspanningen geleverd om het complex Paddepoel-Velpevallei-Rozendaalbeek op de kaart te zetten. En met sukses. Ook in 2010 zijn er nog beloftevolle perspectieven. Een andere grote uitdaging voor 2010 is de Getevallei van Taalgrens in Hoegaarden, over Tienen, Linter, Zoutleeuw, Geetbets tot monding in Halen sterker op de natuurkaart van Vlaanderen zetten. In 2007 konden we het gebied Getebeemden in Hoegaarden fors uitbreiden. Tiens broek en omgeving is terecht het mekka voor de vogelaars. Onze collegae van Gete-Velpe hebben met een keten van gebieden waaronder Meertsheuvel (Zoutleeuw), Betserbroek (Zoutleeuw en Geetbets) en Aronst Hoek (Geetbets) al veel in beweging gezet. In het komende jaar moeten we de vallei van Grote en Kleine Gete in Tienen, Hoegaarden, Linter en Landen ook sterker in kijker kunnen plaatsen en bescherming/natuurversterking mogelijk maken o.m. door fikse reservaatsvorming en hieraan gekoppeld natuurinrichting. Vanuit NP Velpe-Mene zullen we ook ondersteuning en medewerking verlenen aan onze collegae van de afdeling Linter en Gete-Velpe bij de uitbouw van het Getecomplex.
(4) WALK FOR NATURE 2010 Hoegaarden, 18 april, tevens startdag van de Week van de Aarde: een hefboom voor Natuur en landschap op een hoog ambitieniveau, gedurfd als concept maar gedragen als kans voor een streek
Programma zie www.walkfornature.be
Walk for Nature is een sterk merk met een dag natuurgenieten met het hele gezin en samenzijn rond betrokkenheid bij natuur en landschap. Duizenden gezinnen voelen zich elk jaar aangesproken om een etappe van de Walk for Nature te beleven. Na de suksevolle wfn 2009 in Bunsbeek met als thema: Met Samenwerken voor biodiversiteit en landschap vindt op 18 april het startmoment voor Vlaanderen van de Week van de aarde plaats tijdens de Walk for Nature in het kasteel/Sint-Janscollege van Meldert/Hoegaarden.
's Morgens zijn er de vroege vogelwandelingen met speciale aandacht voor vogels in relatie tot de vernatting en de akkernatuur’
Vanaf 8u30 tot 16u startende recreatieve wandelingen langs goed gemarkeerde circuits in Meldertbos en Hoegaardse valleien (Mene-Jordaan en Rosdel) en het omliggende agrarisch cultuurlandschap (landschaps posten enkel in namiddag).
Om 10u30 vindt het startsymposium plaats van de Week van de Aarde ‘IYB Natuur- en landschapsversterking van lokale inzet tot Europees perspectief.’ en aansluitend receptie. In de namiddag doorlopend: Geniet van Natuur, Landschap en Biodiversiteit in veelvoud: wandelen, ontdekken en genieten met het hele gezin. Vanaf 16u00: Poppenkast voor de kinderen, Circusnummers en muzikale optredens. De WfN zal zowel natuurontwikkeling in de Hoegaardse valleien, de projecten graan voor gorzen en de werking rond natuur in het agrarisch landschap en met het project Meldertbos de relatie natuur en cultuurhistorie in de kijker stellen. Een evaluatie zal gemaakt worden van hoe het landschap er na 10 jaar ruilverkaveling Hoegaarden eruit ziet en welke de verschillen zijn tussen het ruilverkavelingsplan en de realiteit nu met verdwenen landschapselementen en taluds buiten de beschermde natuurgebieden. Ook de positie van de akkernatuur en de akkervogels wordt belicht. Dit wordt ook geprojecteerd op het ruilverkavelingsplan Willebringen. Met de WfN willen aantonen hoe biodiversiteit concreet kan versterkt worden en het landschap kan beleefd worden zodat het een opwaardering is van de leefomgeving. We willen tonen hoe natuur en landschap concreet als een kans voor een streek kan worden ingevuld. De WfN is ook een pleidooi om nog een tandje bij te steken. De WfN is tevens een oproep en voorbeeld om de doelstellingen goed te onderbouwen maar vooral ook het ambitieniveau voldoende hoog te leggen. De achteruitgang van de biodiversiteit zal maar kunnen gestopt worden als op vele plaatsen op een beduidende schaal natuur versterkt wordt zowel met bijkomende natuurgebieden als door versterking van de landschappelijke en basisbiodiversiteit in het agrarisch gebied. WfN is ook een wervend iets: hiervoor dienen de projecten van zodanige schaal te zijn dat mensen ook het verschil zien en zien dat het mogelijk is. We moeten dit duidelijk naar buiten brengen en vooral mensen met een hart voor natuur motiveren om te durven denken, motiveren en ondersteunen om hiervoor op te komen en hier concreet, open en vasthoudend aan te werken. De walk for nature 2010 is dan ook terecht de startdag van de week van de aarde in het Internationaal Jaar van de biodiversiteit. N.a.v. de Walk for Nature zullen we een estafette organiseren waarbij we alle gemeenten die het charter van de biodiversiteit ondertekend hebben aandoen en de concrete lokale biodiversiteitsacties in de kijker stellen.
(5) Natuur en landschapsversterking binnen Ruilverkaveling Willebringen en versterking van landschappelijke kwaliteit in het agrarisch gebied: test voor geloofwaardigheid van beleid in Internationaal Jaar van de Biodiversiteit
De Ruilverkaveling Willebringen gaat om de herinrichting van circa 3000 ha in delen van Tienen, Hoegaarden, Bierbeek en Boutersem. Kortom om het gebied tussen Molenstraat in Meldert en de Waversebaan in Opvelp, begrenst in het Zuiden door de Taalgrens en in het Noorden door de Steenweg tussen Boutersem en Tienen. Dus concreet van Aardgat in Tienen tot gebied Molensteen en Hazenberg in Bierbeek. In 2010 zal beslist worden of de ruilverkaveling Willebringen nuttig verklaard wordt. We verwijzen naar het advies in de terugblik 2009 en naar de Walk for Nature onder vorig punt. Het is duidelijk dat de opvolging van deze ontwikkeling één van de hoofpunten vormt voor onze werking binnen het Internationaal jaar voor de biodiversiteit. Voor de minister bevoegd voor biodiversiteit die ook minister bevoegd voor ruilverkaveling is zal het alleszins een test in geloofwaardig zijn. Alle mooie woorden over noodzaak om tegengaan van de achteruitgaan van de biodiversiteit zullen al of niet in de praktijk kunnen worden gebracht.In dit kader zullen we alle hands aan dek heisen om de natuurlijke hoofdstructuren in de valleien en de aangrenzende flanken te versterken maar ook om de landschappelijke kwaliteit en natuur in het agrarisch landschap terug op kaart te zetten. Ook hier staat een leefbare populatie van de grauwe en blauwe kiekendief en de populatie akkervogels zoals grauwe gors en veldleeuwerik voor ons voorop. Biodiversiteit binnen het agrarisch landschap is voor een deel ook een inherente verantwoordelijkheid van een goede landbouwpraktijk. Dit wordt een grote uitdaging ook in de ruilverkaveling om dit te realiseren door versterking van de natuurstructuur, de versterking van de vaste landschapselementen verweven doorheen het landschap en een reeks maatregelen binnen de agrarische praktijk.
(6) Wandelingen van de maand, een gevulde activiteitenkalender, natuurbeheersactiviteiten en wandelingen ‘ Natuur je buur’ om de beheerde gebieden hun rol in de buurt te laten vervullen
Een boeiende activiteitenkalender met wandelingen, vorming en beheersactiviteiten is voor heel het jaar vastgesteld. Wandelingen van de maand gespreid over het hele jaar en hele werkingsgebied focussen op de prioriteiten van de werking. In 2010 wordt de activiteit 'natuur je buur' waar we de beheerde natuurgebieden in de kijker stellen voor de buurt verdergezet. (activiteitenkalender)
(7) 2009 Instandhoudingsdoelstellingen Europese Habitatgebieden en -soorten
Een volgende uitdaging voor 2010 is verder werken aan de uitbouw van het Natura 2000 netwerk dat in onze afdeling zich situeert in de vallei van de molenbeek van Zwartenbos tot abdij van park , het koebos en de omgeving van Meldertbos. Daarnaast zijn ook voor soorten als kiekendief, hamster en andere soorten van het akkerplateau Europese Instandhoudingsdoelstellingen nodig.
(8) Velpe-Mene als vereniging
Maar ook als beweging waar mensen met een hart voor natuur en landschap kansen krijgen om concreet mee te werken aan natuur voor iedereen is het onze opdracht te zoeken naar vernieuwing, nieuwe vrijwilligers aan te trekken, jonge mensen te motiveren, open te staan voor vernieuwing en verjonging. Waar ruimte is voor beleving, activiteiten, feesten en voor elk wat wils. Ook dit is een uitdaging voor 2010 in de afdeling, de werkgroepen, de beheerteams rond de reservaten en in de gemeentelijke kernen.
Het communicatiebeleid met tijdschrift Natuur en Landschap, website www.velpe-mene.be, nieuwsbrief en verenigingsforum zijn hier instrumenten voor.
Eind 2009 haalden we de 1250 leden de kaap van 1500 leden in onze afdeling zal nog niet kunnen in 2010; maar we willen we een belangrijke stap in de richting zetten. Ook de Walk for Nature zal hier een hefboom voor zijn.