WANDELING VAN DE MAAND DECEMBER VELPE MENE
GRAAN VOOR GORZEN-PROJECT
ZONDAGVOORMIDDAG 18 DECEMBER

9u00, Dorpsplein Hoegaarden (akkervogelwandeling)

Luister naar Geelgors en Grauwe gors en klik op onderstaande links:
geelgors
grauwe gors

De Geelgors en de Grauwe gors zijn twee soorten van het agrarisch cultuurlandschap die sterk achteruitgaan in Vlaanderen. Ze zijn opgenomen op de Rode Lijst. De Geelgors is praktisch verdwenen uit het grootste gedeelte van Vlaanderen of herleid tot een relict populatie. De Grauwe gors is een soort van het open leemlandschap. Kernpopulaties van beide soorten komen nog voor in de Leemstreek en Haspengouw met hoge concentraties in het Hoegaardse. Voor deze soorten hebben we binnen de streek een belangrijke verantwoordelijkheid. Daarom worden sinds een paar jaar jaren enkele akkerreservaten beheerd zowel voor de vogels als voor de specifieke akkervegetatie (combinatie wisselbraak met overstaand graan zonder enige bemesting of bespuiting). Deze akkertjes worden niet geoogst noch gesproeid.

Voor een overzicht van deze gebieden en een kaartje <klik hier>.

Door het aanwezige voedsel in de winterperiode hebben deze akkertjes een enorme aantrekkingskracht op grote concentraties van geelgorzen, grauwe gorzen maar ook ringmussen en andere soorten. Ze helpen deze soorten over een kritische winterperiode. Vorig jaar waren concentraties van 300 geelgorzen en vele grauwe gorzen soms tot 350. Voor een beeld van de waarnemingen van gorzen <klik hier>.

Deze akkertjes zijn ook belangrijk voor de specifieke maar zeer sterk bedreigde akkerflora met soorten als blauw walstro, spiegelklokje en leeuwebekjes. Ook voor de hamster geeft dit een goed leefgebied.

Twee wandelingen

Op Zondagochtend 18 december om 9 u op vertrekken we vanop het dorpsplein/Tuinen van Hoegaarden met twee excursies:
een speciale excursie voor de beheerteams en een grote publiekswandeling als wandeling van de maand waarin heel beheer op een vulgariserende manier voor de leek wordt uitgelegd en het breed publiek kennis kan maken met het landschap en deze typische vogels van de streek.

We doen met de beide wandelingen de verschillende akkerpercelen aan in de omgeving van Rosdel (Katerspoel, Aalst, Egypte) en ook nog delen van het Rosdel reservaat. Er is een gespecialiseerde beheerswandeling waarin we voor natuurbeheerders ingaan op het akkerbeheer met de resultaten.
Een tweede wandeling is een grote publiekswandeling waarin ook de akkerpercelen aangedaan worden en het beheer uitgelegd wordt. Er wordt natuurlijk speciaal gekeken naar de geelgors en de grauwe gors en andere soorten van het akkerlandschap.

We vertrekken stipt om 9 u voor de Hoegaardse Tuinen op het dorpsplein in Hoegaarden met verschillende gidsen. Een unieke gelegenheid om met project kennis te maken.

Hieronder meer uitleg over het project 'Graan voor Gorzen'. De kaartjes en een uitgebreide uitleg over de gebieden zijn te vinden onder akkerreservaten.

Meer info over het project GRAAN VOOR GORZEN

Na de geweldige resultaten van het akkerbeheer in de afdeling, zowel op botanisch als faunistisch vlak, wordt het gevoerde beheer in 2004 met veel enthousiasme verder gezet. Eind 2004 werd het areaal akkerreservaat voor de winter 2005-2006 nog verder uitgebreid met een akker te Kumtich (Tienen) (Terrassenlandschap naast de spoorweg) en één te Vertrijk (Boutersem) (Grote Kouter). Natuurpunt afdeling Velpe-Mene beheert dan 8 akkers waar in combinatie met braaklegging voornamelijk winter- en zomergraan gezaaid wordt en waarvan de opbrengst in de aar tot na de winter op de akkers blijft.

In de winter 2003-2004 werden er op 5 akkertjes met overblijvend zomergraan te Nerm en Katerspoel en een tijdelijke graanstrook te Meldert ( allen Hoegaarden) concentraties van meer dan 600 Geelgorzen, ruim 200 Grauwe gorzen en meer dan 250 Ringmussen waargenomen. Deze mooie resultaten tesamen met de rijke maar sterk bedreigde akkerflora ( Groot spiegelklokje, Blauw walstro, veel Spiesbladleeuwebek, Kleine wolfsmelk,…), toenemende populaties van knaagdieren, bolwerken van Geelgors tijdens broedseizoen, zeer zeldzame loopkevers…bewijzen dat dergelijke‘natuurakkertjes’ een zeer belangrijke functie als stapsteen en/of refugium kunnen vervullen in het steeds grootschaliger wordende agrarisch cultuurlandschap.

Voor de winter 2004-2005 zijn er 6 akkers waar zomergraan tot in het vroege voorjaar op de akkers blijft staan. Te Hoegaarden-Nerm zijn er 3 (Katerspoel, Blinde Ezel en Aalst), in Meldert 1 (Betlehem), te Hoxem (Pertseveld) en Vertrijk- Boutersem (Grote Kouter). Vanaf eind oktober zullen de eerste groepjes gorzen aanwezig zijn en zal er systematisch geteld worden om een beeld te krijgen van de aanwezige aantallen foeragerende vogels.
Afspraken voor oa simultaantellingen en waarnemingen worden via het waarnemingsnetwerk Velpe_Mene_Gete@Yahoogroups.com gecommuniceerd. Voor meer info zie ook http://www.Velpe-Mene.be of Robin Guelinckx (016/503560) of natuurpunt@velpe-mene.be

In 2004 werd een bijkomend perceel akkerreservaat op de kop van de Grote Kouter aangekocht; ook hier zal het graan voor gorzen project lopen; dit jaar werd een voor de landbouw marginale akker in het Terrassenlandschap van Kumtich ( ten zuiden van de Spoorweg) aangekocht: beiden worden ingeschakeld in het beheer o.m. ten behoeve van de Gorzen. Zowel in de ruilverkaveling Vissenaken als in de Ruilverkaveling Willebringen wordt door Velpe-Mene gewerkt aan akkerstroken voor de akkerorganismen.

Het project ‘Graan voor Gorzen’ steunen kan door storting op rekening 293-0212075-88 van Natuurpunt met vermeldding project 3997 ‘Velpe-mene: Gorzen’.