Laudatio Gouden Gorzen 2012Natuurpunt Velpe-Mene reikt Gouden Gorzen 2012 uit aan Jules Robijns uit Ezemaal |
Als we op 2011 terugkijken dan was 2011 het jaar waar we 40 jaar Natuurpunt Oost-Brabant gevierd hebben met een reeks mijlpaalactiviteiten waar telkens opnieuw aangetoond werd hoe het reservatenmodel met vrijwillige aankoop van natuurgebieden en het beheer van natuurgebieden het verschil maakt voor de versterking van de biodiversiteit en voor het totstandbrengen van duurzame natuur. Zoals bij het proces van de tostandkoming van de Instandhoudingsdoelstellingen voor het Europees Natura 2000 maar ook het afbakeningsproces van de natuurlijke en agrarische structuur met het mislukte RUP Mesterbeek Getevallei gebleken is zijn deze andere benaderingen eindeloze praatbarakken waar velen enkel aan deelnemen niet om te komen tot het ontwikkelen van instandhoudingsdoelstellingen voor de natuur maar voor de instandhouding van alle huidig gebruik en ontwikkelingsmogelijkheden voor de toekomst. Ook de mislukte RUP Mesterbeek/Getevallei heeft bewezen dat het instrument van afbakening van Natuurgebieden volledig uitgehold is en er in feite op neer komt dat natuur buiten de afgebakende natuurgebieden in de rest van de vallei zonevreemd wordt, daar waar de vallei nu als één valleisysteem functioneert naar waterberging, naar ruimte voor de rivier, naar landschappelijke en ecologische eenheid met natuur en afgewisseld met landbouwgebruik. Zoals het proces van afbakening nu verworden is, komt het neer op een segmentatie en compartimentering van de vallei en de insnoering van de natuur in enkele afgebakende gebieden waarvoor een te hoge prijs voor dreigde betaald te worden. Dit zowel voor kapitaalvergoeding aan de eigenaars als aan opbrengstderving voor de agrarische gebruiker en dit enkel voor de verandering van een kleurtje van de huidige bestemming met extensief gebruik naar natuurgebied waarbij de nulbemesting als enige bijkomend beperking opgelegd wordt. Ook alle bijkomende flankerende maatregelen vb ter compensatie van recent gescheurde graslanden in Vlaams Ecologisch Netwerk waren voor Natuurpunt het punt dat de sop de kool niet meer waard was en het afbakeningsproces beter stilgelegd werd. De vergoedingen die zouden uitgekeerd worden waren hoger dan de prijs die Natuurpunt betaalt voor de verwerving van de natuurgebieden en waar reeds een 250 ha natuurgebied op deze wijze zonder discussie en problemen aangekocht werden. En waar als het Vlaams aankoopbudget het toelaat ook in de toekomst zou kunnen worden aangekocht om tot de realisatie van duurzame natuur te komen. Terwijl het duidelijk is dat de niet herbevestigde agrarische gebieden van de gewestplannen van de 70-iger jaren in feite brede verwevingsgebieden zijn met natuur, landbouw, populierenplantages enz.... Het is dus duidelijk dat vrijwillige aankoop resulteert in echte natuur, versterking van de biodiversiteit, mogelijkheid om deze natuurgebieden in een hele visie op de vallei ook mee in te schakelen in het riviersysteem en de daarbijhorende natuurlijke waterberging, kansen geeft voor recretief medegebruik en duurzame natuur garandeert in de praktijk en niet enkel een duur kleurtje op een papieren kaart dat in de praktijk weinig voorstelt en dan nog met veel polarisatie tot gevolg terwijl Natuurpunt zonder enige tegenstand in enkele jaren tijd in dit gebied 250 ha natuurgebied op vrijwillige basis konden aankopen.
Terug naar de Natuurpunt-Afdeling Velpe-Mene: Hier wordt circa 500 ha beheerd. Ze zijn de parels van biodiversiteit. Daar waar de biodiversiteit op vele plaatsen achteruit gaat worden hier in de praktijk de soorten gekoesterd en nieuwe kansen gegeven. Hierbij aansluitend was 2011 het jaar waar we met de cursus natuur.gebieden Velpe 2011 deze gebieden in de kijker hebben gezet. Zowel tijdens deze de cursus maar ook op de website. Nooit waren er zovele vrijwilligers en ook vele nieuwe mensen van alle leeftijden betrokken bij de 37 zaterdagen vrijwillig natuurbeheer. Ook de Dag van de natuur was een groot sukses met deelname van de scouts en in totaal 150 mensen. Op meer dan 10 plaatsen werden kinderen bij het beheer van de gebieden betrokken via het project natuureducatief natuurbeheer. Zonder te spreken van de vele geleide bezoeken en de wandelcircuits in Velpevallei, Mene-Jordaan en Rosdel die Natuurpunt gemarkeerd worden en door de vrijwilligersploegen onderhouden worden. Dit alles onderlijnd de grote betrokkenheid bij de beheerde gebieden en laat zien dat het model met vrijwillige aankoop van natuurgebieden niet alleen de meest efficiënte maar ook een kosteneffectieve manier is om te komen tot duurzame biodiversiteit en dat deze gebieden daarenboven meer dan alle andere de betrokkenheid van velen bij natuur en biodiversiteit bewerkstellingen en het minste weerstand oproepen. Hier worden soorten in de praktijk en niet enkel op papier gekoesterd.
Dat deze betrokkenheid niet enkel via inzet en werkdagen vrijwillig natuurbeheer tot uiting komt maar ook door concrete giften voor de restfinanciering voor de aankoop van de natuurgebieden is een constante maar is daarom niet minder uniek en buitengewoon en niet echt evident. Ook in 2012 kon tot op 21 december een bedrag voor restfinanciering voor de projecten van Velpe-Mene van niet minder dan € 17 217 gerealiseerd waarbij alle eindejaarsgiften nog niet binnen waren. Zo was er nog een gift vanuit de Vogelwerkgroep Oost Brabant voor de projecten Velpe en GraanvoorGorzen van € 2000 in de pipeline zodat we bij de eindafsluiting rond de € 20 000 komen. Ik wil hierbij ook de vele gidsen bedanken die bij de rondleidingen de vergoeding voor de rondleiding lieten doorstorten naar het reservatenfonds.
Qua leden in de afdeling was 2011 gekenmerkt door een lichte vooruitgang. De eindafsluiting is nog niet gemaakt maar we springen van 1260 naar 1273.
Bij de uitreiking van de Gouden Gorzen 2012 hebben we bijzonder gekeken: wie heeft er de voorbije periode een bijzondere bijdrage geleverd aan een grotere betrokkenheid, inzicht in biodiversiteit in deze gebieden en de mensen hiervan laten genieten en in het vrijwillig natuurbeheer. Wie heeft meer dan wie ook de biodiversiteit in de beheerde gebieden in de kijker gesteld en de geïnteresseerde mensen ervan laten genieten en was daarenboven één van de motoren van het goed lopend vrijwillig natuurbeheer?
Deze vragen stellen is ze beantwoorden, mede als de gouden gorzen in de voorbije 9 jaar mee in ogenschouw genomen worden.
De gouden gors 2012 wordt toegekend aan Jules Robijns uit Ezemaal.
Jules iedereen die de laatste jaren nog maar bij de werking en natuurgebieden betrokken was weet waarom jij de gouden gors 2012 verdient.
Jij was een van de spillen van de suksesvolle cursus natuur.gebieden Velpe als lesgever, als excursiebegeleider maar ook door de aanlevering van foto-rapportages waarbij je een bezoek aan de gebieden op onze website kon overdoen.
Elke zondagnamiddag was jij in één van de gebieden niet zomaar op wandel maar vanuit het perspectief natuurbeheer en monitoring. Elke week liet jij daar voor elke geinteresseerde via een consulteerbare fotoalbum een gedocumenteerd document over na. Van de 37 werkdagen binnen Velpe-Mene was jij er zeker op meer dan 30 niet alleen aanwezig maar je zorgde ook voor begeleiding en dat het materiaal er was. Jij bent ook een brug tussen de Afdeling Velpe-Mene en de hele werking bij onze zusterafdelingen in Linter, Gete-Velpe en Landen. Dit resulteert dan nu in de cursus natuur.gebieden Gete 2012 waar we het sukses met de cursus Velpe 2011 zullen overdoen en dit als hefboom voor een grotere betrokkenheid zullen gebruiken. Jij bent de man van de cursussen initiatie in planten. Je bent een brede natuurhistorische veldwerker met hoge expert kennis van vogels, planten, paddenstoelen maar terzelfdertijd ook betrokken in je milieuraad in de Stad Landen en bij het opmaken van een bermbeheersplan, in het dagelijks bestuur van het Regionaal Landschap Zuid Hageland. Om al deze redenen verdien je de Gouden Gors 2012.
Maar we zouden je onrecht aandoen om enkel op deze realisaties te wijzen. Je grootste verdienste voor het natuurbehoud is ongetwijfeld de vorming van honderden en honderden jonge mensen met respect en inzicht in natuur en natuurwetenschappen als leraar biologie en chemie in het Atheneum in Tienen. En ook daar muntte je uit door dezelfde gedrevenheid en inzet. Je leerlingen wonnen in reeksen en over de verschillende jaren de prestigieuze Ketsprijs voor Biologie, later de Friemout prijs. Je vormde vele winnaars en laureaten van bij de Olympiade voor wetenschappen. Telkens ging het om gedrevenheid en inzet om het beste uit de mensen te halen en om mensen te vormen om hun kansen en verantwoordelijkheden te kunnen nemen.
Jules, ik had je nog liever de 10e jaargang Gouden Gors gegeven, maar ik vond dat we geen jaar meer konden wachten want wat jij doet is zo fantastisch dat we vanuit een benadering dat we als Natuurpunt het werk van de vrijwilligers waarderen dit nu moeten in de kijker zetten. Jules je bent een monument voor het natuurbehoud, voor de streek en voor het natuurreservatenmodel.
www.velpe-mene.be - natuurpunt@velpe-mene.be
Vissenaken, 8 januari 2011, receptie en uitreiking Gouden Gorzen Natuurpunt Velpe-Mene
